Hz. ADƏM (ə) VƏ XİLQƏT MACƏRASI QURANİ KƏRİMDƏ
Həzrət Adəm (ə) və bəşəriyyətin vücuda gəlməsi ilə əlaqədar Qurani Kərimdə mövcud ayələrə ötəri baxış.
Allah-taala Qurani-Kərimin “Bәqәrә” surәsinin 30-38-ci аyәlәrində buyurur:
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ
“Yadına sal o zamanı ki, Allahın mələklərə dedi: “Mən yer üzündə nümayəndəmi yaradıram.” Mələklər dedilər: “İlahi! Sən yerdə bir kəs yaradırsan ki, fəsad edib, qan tökəcəkdir. (Çünki yerin Adəmdən (ə) qabaqkı mövcudları fəsad edib, qan tökməyə aludə olmuşlar. Əgər bu Adəmi (ə) yaratmaqda məqsədin ibadətdirsə,) Biz sənə təsbih, həmd və şükür edirik və Səni əzəmətlə yad edirik.” Allah buyurdu: “Mən sizin bilmədiyiniz bəzi həqiqətləri bilirəm.”
وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
“Sonra yaranışın sirlərini və bütün mövcudatın adlarını Adəmə (ə) öyrətdi və sonra onları mələklərə təqdim edib buyurdu: “Əgər doğru deyirsinizsə, bunların adlarını mənə deyin.”
قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ
“Mələklər dedilər: “İlahi! Sən bütün eyiblərdən uzaqsan. Biz sənin öyrətdiklərindən başqa heç nə bilmirik. Sən elmli və hikmətlisən.”
قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ
“Buyurdu: “Ey Adəm (ə)! Onları mövcudların adları və sirləri ilə tanış et!” Onlarla tanış etdikdə, Allah-taala buyurdu: “Sizə demədimmi ki, mən yerlərin və göylərin qeybi sirlərini bilirəm?! Sizin aşkar etdiyiniz və gizlətdiyiniz hər bir şeydən xəbərdaram.”
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ
“(Həmçinin) yadına sal o zamanı ki, mələklərə dedik: Adəmə (ə) səcdə edin. İblisdən başqa hamısı səcdə etdilər. İblis boyun qaçırıb, təkəbbür etdi. O, itaətsizliyi və təkəbbürlüyünə görə kafirlərdən oldu.”
وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلاَ مِنْهَا رَغَداً حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَـذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الْظَّالِمِينَ
“Dedik: Ey Adəm (ə)! Sən və yoldaşın cənnətdə sakin olun və onun nemətlərindən istifadə edin. Amma bu ağaca yaxınlaşmayın. Çünki o zaman zalımlardan olarsınız.”
فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ
“Şeytan onların cənnətdən çıxmasına səbəb oldu və onları olduqları yerdən çıxartdı. O vaxt onlara dedik: “Hamınız yerə enin, bir halda ki, bəziniz bəzinizlə düşmən olacaqsınız və sizin üçün yerdə müəyyən zamana qədər məskən və faydalanmaq vasitələri olacaqdır.”
فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
“Sonra Adəm (ə) Rəbbindən bəzi kəlmələri qəbul və onlarla tövbə etdi. Allah onun tövbəsini qəbul etdi. Çünki Allah tövbə qəbul edən və mehribandır.”
قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعاً فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ
“Dedik: “Hamınız cənnətdən enin! Mənim tərəfimdən sizin üçün hidayət gəldikdə (itaət edin), ona itaət edənlər qorxmaz və qəmgin olmazlar.”
“Mаidә” surәsinin 27-31-ci аyәlәrində isə belə buyurur:
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِن أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ
“Adəmin (ə) iki övladının əhvalatını düzgün olaraq onlara oxu! O zaman ki, onlar Allaha yaxınlaşmaq üçün qurbanlıq verdilər. Amma birindən qəbul olundu, o birisindən isə qəbul olunmadı. Qurbanı qəbul olmayan qardaş o birisinə dedi: “And olsun Allaha, səni öldürəcəyəm.” O biri qardaş dedi: “Mənim günahım nədir? Allah-taala yalnız imanlı şəxslərdən qəbul edir.”
لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَاْ بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لَأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ
“Əgər sən məni öldürmək istəsən də, mən heç vaxt sənin qətlinə əl uzatmaram. Çünki aləmlərin Rəbbindən qorxuram.”
إِنِّي أُرِيدُ أَن تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ وَذَلِكَ جَزَاء الظَّالِمِينَ
“İstəyirəm mənim və özünün günahınla bu əməldən əl çəkəsən ki, cəhənnəm əhlindən olarsan. Zalımların aqibəti budur.”
فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ
“Tüğyan edən nəfsi get-gedə onu, qardaşını öldürməyə təhrik etdi və nəhayət onu öldürüb, ziyankarlardan oldu.”
فَبَعَثَ اللّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَـذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ
“Sonra Allah bir qarğa göndərdi ki, yeri qazsın və ona göstərsin ki, öz qardaşının cəsədini necə dəfn etməlidir. O dedi: “Vay olsun mənə! Mən bu qarğa kimi də olub qardaşımın cəsədini dəfn edə bilmədim”. Nəhayət peşman oldu.”
Kitabın adı: Peyğəmbərlərin həyatı
Tərcümə edən: V. Hüseynzadə
